Keywords
elastomeer,
gel,
termoset
Hoe lank is lank gelede? Wel, tot omtrent so 160 jaar gelede, 1839 om presies te wees. Dit was voor daar nog enigsins motors was om bande nodig te hê, maar die idee van 'n bruikbare rubber was nog steeds aantreklik. Een persoon wat probeer het om rubber meer bruikbaar te maak was Charles Goodyear, 'n uitvinder wat maar 'n sukkel bestaan gevoer het. Hy het eendag met 'n pot rubber lateks rondgespeel, en heel per ongeluk 'n klomp swawel daarin laat val. En wat gebeur toe! Die rubber wou nie smelt en taai raak toe hy dit warm gemaak het nie, en wou ook nie bros raak toe hy dit oornag in die koue laat buite staan het nie. Hy het hierdie rubber gevulkaniseerde rubber genoem.
Ja, dis waar. 'n Voorwerp gemaak van 'n kruisgebinde rubber is in der waarheid 'n enkele molekuul. 'n Molekuul groot genoeg om met jou hand op te tel!
Hierdie kruisbindings verbind al die polimeer molekules aan mekaar. Aangesien hulle aan mekaar verbind is, sal hulle nie verby of oor mekaar kan vloei wanneer die rubber warm is nie. Dit is waarom dit nie kan smelt nie. Verder, aangesien al die molekule aan mekaar verbind is, kan hulle nie maklik van mekaar losgebreek word nie. Dit is waarom Charles Goodyear se gevulkaniseerde rubber nie bros wou raak toe dit afgekoel is nie.
Die figuur hier onder toon die verskil aan tussen 'n klomp enkel nie-kruisgebinde polimeer kettings, en 'n kruisgebinde netwerk.
Ander tipes rubbers, wat chemici elastomere noem, en ook kruisgebind is, sluit in:
Kruisgebinde polimere word gewoonlik gevorm voor hulle kruisgebind word. Sodra kruisbinding plaas gevind het, gewoonlik by hoë temperature, kan die voorwerp nie meer gevorm word nie. Aangesien dit hitte is wat die kruisbinding aktiveer om die voorwerp se vorm permanent te maak, word hierdie materiale termoset materiale genoem. Hierdie naam onderskei hulle van termoplastieke, wat nie kruisgebind is nie, en wat weer gevorm kan word na dit gemaak is. Heel interessant dat die eerste termoset ook uit poliisopreen gemaak is. Hoe meer swawel kruisbindings daar in poliisopreen gesit word, hoe meer rigied raak dit. 'n Lae graad van kruisbinding gee 'n buigsame rubber. Hoë graad van kruisbinding lewer 'n harde termoset. (Dit was Charles se broer Noah wat die eerste poliisopreen termoset gemaak het). Hier is nog 'n paar ander termoset materiale:
Kruisgebinde polimere kan ook gebruik word as bedekkings, kleefmiddels en elektroniese onderdele. Kruisgebinde materiale kan nie in oplosmiddels oplos nie, aangesien al die polimeerkettings kovalent aan mekaar verbind is. Maar hulle kan wel oplosmiddels absorbeer. 'n Kruisgebinde materiaal wat 'n klomp oplosmiddel geabsorbeer het word 'n gel genoem. Een tipe gel wat jy dalk sal ken is die gemaak uit kruisgebinde poliakrielamied. Nie-kruisgebinde poliakrielamied is oplosbaar in water, terwyl die kruisgebinde materiaal water absorbeer. Waterbevattende gels van kruisgebinde poliakrielamied word gebruik om sagte kontaklense mee te maak.
Charles Goodyear het nooit ryk geword uit sy uitvinding nie. Hy het sy hele lewe met hofsake gesukkel. Maar na sy dood het sy maatskappy, Goodyear, die yslike maatskappy geword wat ons vandag ken. Die maatskappy se hoofkantore is in Akron, Ohio, VSA. Die rede hoekom dit genoem word, is dat 'n ander rubber maatskappy aan die anderkant van die dorp 'n nuwe manier gevind het om rubber te kruisbind. Kliek hier om meer hieroor uit te vind.
Terug na die Vlak Drie KaartTerug na die
Macrogalleria Indeks